Kritisch denken als softskill

Mensen die kritisch denken nemen niet alles zomaar aan. Ze hebben vaak een open, nieuwsgierig en onderzoekende houding. Iemand met deze softskill denkt goed na over wat er gezegd is of wat er gedaan moet worden en bepaald naderhand zelf of dit het beste is om te doen of geloven.  

Tijdens dit artikel gaan we dieper in op de softskill: kritisch denken. Onder softskills verstaan wij sociale, emotionele en persoonlijke vaardigheden die in onze huidige cultuur steeds belangrijker zijn. Deze zachte competenties kunnen namelijk aan bedrijven en de mensen om ons heen tonen wat voor een persoon jij bent op de werkvloer en in privésfeer. Over de jaren heen vullen we langzaam ons portfolio met allemaal bruikbare competenties (softskills) die later tijdens onze carrière een groot verschil kunnen maken.

Wanneer kritisch denken?

Wanneer kun jij nou met jouw softskill kritisch denken shinen? Bij functies waar je belangrijke beslissingen moet nemen is het bijna essentieel om deze softskill te bezitten. Er wordt namelijk van jou verwacht dat jij kan vertellen waarom juist een bepaalde keuze wordt gemaakt. Je moet alles kunnen beargumenteren, eigen conclusies en meningen kunnen geven en op eventuele fouten kunnen reflecteren. Jij moet de juiste vragen kunnen stellen en relevante informatie kunnen onderscheiden.

Doe ik aan kritisch denken? 

Je zult jezelf nu wel afvragen, doe ik aan kritisch denken? Waarschijnlijk kun je dit wel zelf invullen, maar om je een handje te helpen heb ik wat vragen opgesteld die jij jezelf kunt stellen. Als het antwoord op al deze vragen ‘JA’ is, ben jij (waarschijnlijk) een kritische denker.

• Heb ik een eigen visie en mening en kan ik deze ook goed onderbouwen?
• Kan ik gegeven informatie zelf analyseren, begrijpen en ombuigen naar mijn eigen?
• Kan ik goed geformuleerde, betekenisvolle en interessante vragen stellen?
• Doe ik aan zelfreflectie?
• Sta ik open voor de meningen van anderen? 
• Kan ik onderscheid maken tussen verschillende soorten informatie?
  

Kritisch denken oefenen

Onder de softskill kritisch denken vallen zes vaardigheden, namelijk interpreteren, analyseren, evalueren, concluderen, verklaren en zelfreguleren. Om het kritisch denken dus goed te oefenen, moet je aan de slag gaan met deze zes vaardigheden. We gaan voor elke vaardigheid even kijken naar een oefening die kan helpen om deze onder de knie te krijgen.

Voor deze voorbeelden heb je een goed nieuwsartikel nodig. Dit wordt het object waar je mee gaat werken.

• Interpreteren

Bij interpreteren gaat het erom hoe jij iets opvat. Klopt de informatie die jij denkt te hebben ontvangen met wat het daadwerkelijk moet zijn? Een goede manier om jouw interpretatie te oefenen is door het nieuwsartikel erbij te pakken, dit te bekijken en ergens op te schrijven wat jij denkt dat dit betekent. Ga daarna vanuit andere perspectieven naar dit stuk informatie kijken, vraag hierover aan andere mensen en zoek er meer over op. Klopt het nieuw gekregen informatie met wat jij dacht dat het betekende?

• Analyseren

Voor analyseren gaan we bijna hetzelfde te werk als bij interpreteren. Pak weer het artikel erbij en ga op zoek naar argumenten en anderen informatie en ontdek uit welke sub stukken dit stuk informatie bestaat. Kun jij dit stuk informatie helemaal uit elkaar pluizen en voor ieder onderdeel een juist argument vinden. Kijk of jij erachter kunt komen waarom al deze kleine stukjes, juist dat stuk informatie hebben gemaakt en beargumenteer dit.

• Evalueren 

Nu gaan we eens op brononderzoek. Tijdens de evaluatie gaan we eens kijken hoe betrouwbaar dit nieuwsartikel wel is. Vind jij de hoofdzaken van dit artikel op meerdere plekken terug? Met maar 1 bron is hij minder betrouwbaar dan als er meerdere bronnen zijn. Check overlappende stukken informatie en zoek naar (eventuele) onjuiste informatie. Hoe betrouwbaar is het stukje nieuws wat jij op dit moment hebt? Daar kom jij tijdens de evaluatie achter.

• Concluderen  

Als het goed is heb je alle bovenstaande stappen ondernomen. Dan is het nu tijd om een conclusie te trekken. Wat is jouw mening of positie als het gaat om de informatie in dit nieuwsartikel. Vind jij dat jij de stappen juist en uitgebreid genoeg heb genomen?
 

• Verklaren 

Bij deze een na laatste stap gaan we kijken naar alle vorige stappen. Kijk naar het eindresultaat en hoe je er gekomen bent. Heb je voor alle resultaten een goede beargumentering? Kun jij nog steeds vertellen hoe je ergens bent gekomen, in jouw eigen woorden?
 

• Zelfregulerend

De laatste stap is zelfregulerend, ofwel een zelfreflectie. Kijk terug naar jouw gedrag en keuzes tijdens dit hele proces. Wat zijn dingen die jij goed hebt gedaan en wat kan je volgende keer anders doen. Ben je tevreden met waar je bent geëindigd? Heb je goed vanuit andere perspectieven gekeken? Heb je geen vooroordelen gehad die eventueel het resultaat kunnen beïnvloeden?

Het ontwikkelen van softskills

Met het premium lidmaatschap van BMA heb jij nu 24/7 toegang tot onze complete collectie. Deze cursus collectie van BMA vullen wij nu elke maand aan met nieuwe en leerzame trainingen. Binnen deze cursussen gaan wij in op verschillende softskills en de ontwikkeling hiervan. Het fijne aan softskills is dan je ze 24/7 kunt oefenen en ontwikkelen, zonder de boeken in te hoeven duiken! Zo heb jij binnen no-time een rugzak vol inzetbare softskills! Jij wilt toch ook het beste uit jezelf halen?


Bronnen: Boon, K., Akkenaar, M., van Heesch, D., & Schuurmans, H. (2018). 21st Century Skills (1ste editie). Albert Sickler Bv.